April 22, 2018

Chemia: Kwas Chlorowodorowy

Source: Chemia-Gimnazjum 
H₂ + Cl₂ ⟶ 2HCl


Kwas beztlenowy - kwas, którego cząsteczka nie zawiera atomów tlenu

Reszta kwasowa - atom lub grupa atomów znajdujących się w cząsteczce każdego kwasu obok atomów wodoru.


Właściwości fizyczne
  • ciecz
  • bezbarwny
  • roztwór stężony "dymi" na powietrzu
  • ma gęstość większą od gęstości wody
Właściwości chemiczne
  • kwas nieorganiczny
  • kwas beztlenowy
  • żrący

Zastosowania chlorowodoru i kwasu chlorowodorowego

Przemysł tworzyw sztucznych
Związki chemiczne otrzymane w reakcji z chlorowodorem służą do produkcji włókien i tworzyw sztucznych.

Przemysł metalurgiczny
Duże ilości kwasu chlorowodorowego są używane do otrzymywania metali z rud metali oczyszczania powierzchni metalowych.

Przemysł spożywczy
HCl wykorzystuje się w procesie produkcji m.in. sztucznego miodu, cukru, przypraw do zup, twarogów i serków homogenizowanych.

Przemysł farmaceutyczny 
Preparaty na niedokwasotę są wytwarzane przy użyciu HCl.

Przemysł chemiczny
Barwniki produkowane przy użyciu HCl są składnikami niektórych kosmetyków.

April 19, 2018

Chemia: Elektrolity

Zastosowania elektrolitów

Oczyszczanie metali

Elektrolity wykorzystuje się do otrzymywania metali (miedzi, niklu, ołowiu) o dużej czystości.

Galwanizacja

Chromowanie, niklowanie, posrebrzanie i cynowanie to pokrywanie przedmiotów metalowych odpowiednio warstwą chromu, niklu, srebra lub cyny.

Otrzymywanie glinu

Z boksytu (skały osadowej) otrzymuje się glin metodą, w której wykorzystuje się elektrolity

Source: Centrum Edukacji Obywatelskiej


Elektrolity - związki chemiczne, których roztwory wodne przewodzą prąd elektryczny.

Nieelektrolity - związki chemiczne, których roztwory wodne nie przewodzą prądu elektrycznego.

Wskaźniki - substancje, które zmieniają barwę w zależności od odczynu roztworu.

Fenoloftaleina - wskaźnik, który pod wpływem zasad barwi się na malinowo. Przy jego użyciu można wykryć obecność zasady.

Oranż metylowy - wskaźnik, który pod wpływem kwasów zmienia barwę z pomarańczowej na czerwoną. Przy jego użyciu można wykryć obecność zasady.

Oranż metylowy - wskaźnik, który pod wpływem kwasów zmienia barwę z pomarańczowej na czerwoną. Przy jego użyciu można wykryć obecność kwasu.

Uniwersalny papierek wskaźnikowy - wskaźnik, w roztworach kwasów przyjmuje barwy od pomarańczowej do czerwonej, a w roztworach zasad - od zielonej do granatowej. Stosując go, można wykryć obecność kwasu lub zasady.

April 13, 2018

Polski: Zaimki

Rodzaje Zaimków

Zaimki Rzeczowne
odmieniają się przez przypadki

ja, ty, kto, co, ktokolwiek, cokolwiek, ktoś, coś, nikt, nic

Zaimki Przymiotne
odmieniają się przez przypadki, liczby, rodzaje

ten, taki, ów, czyj, który, ktokolwiek, jaki bądź, nikt, mój, twój, swój

Zaimki Liczebne
odmieniają się przez przypadki i rodzaje

tyle, ile, ileś

Zaimki Przysłowne
są nieodmienne

jak, gdzie, skąd, kiedy, którędy, dlaczego, tak, tu, tutaj, wtedy, jakoś, gdzieniegdzie, kiedykolwiek, nigdzie, nigdy


Funkcje Zaimków

Zaimki Osobowe

Nazywają osoby (przedmioty), o których była mowa wcześniej.
To właśnie on odkrył Amerykę. 
Ja pierwszy raz usłyszałem o wyprawie Kolumba, ale wy znaliście już tę historię.

Niektóre zaimki w niektórych przypadkach gramatycznych mają dwie formy:



Dłuższa
Krótsza
ja
Celownik
mnie
mi
ty
Celownik
tobie
ci
ty
Dopełniacz
Biernik
ciebie
cię
on
ona
Dopełniacz
Dop
Jego,
niego,
niej
go

jej
on
ona
Celownik
jemu,
niemu,
niej
mu

jej

Form krótkich nie używa się początku zdania.

Formy dłuższej używamy:
  • na początku zdania, np. Mnie nie trzeba tego powtarzać.
  • w przeciwstawieniach, np. Widziałem ciebie, a jego nie zauważyłem.
  • w połączeniu z przyimkami, np. Zbliżał się ku niemu w błyskawicznym tempie.
Zaimki Wskazujące

Wskazują na osobę, rzecz, cechę, miejsce, ilość, o których była mowa wcześniej lub wynikają, np.
Tam! - krzyknął - wskazując na majaczący w oddali ląd.
Ta ziemia została nazwana Hispaniolą.

ta
Biernik - w jeżyku pisanym forma , np. Pokaż mapę.
W języku mówionym - również forma
Narzędnik (kim? czym?) - , np. Interesował się tą mapą

to
W odniesieniu do rzeczowników rodzaju nijakiego tylko forma to, np. to zdjęcie, to stanowisko.

Połączeniu zaimków ilu? - tylu używamy:
W odniesieniu do rzeczowników osobowych rodzaju męskiego, np. Ilu wynalazcom udało się stworzyć wehikuł czasu? Tylu próbowało.

 Połączenia zaimków ile? - tyle używamy:
W odniesieniu do pozostałych rzeczowników, np. Ile czasu zajęło przygotowanie projektu? Tyle pracy włożono w realizację pomysłu.

Zaimki  Pytające

Służą do tworzenia pytań.
Ile wysp odkrył Kolumb?
Gdzie zatrzymali się podczas pierwszej wyprawy?
Kogo spotkali na wyspie?

Zaimki Względne

Służą do łączenia części zdań (wprowadzania zdań podrzędnych).
Nie wiedzieli, kiedy powrócą do kraju.
Odkryli miejsca, do których szybko zaczęli docierać inni.

Zaimek jaki:
Pełni funkcję uogólniającą, wskazuje na pewne cechy przedmiotu; w zdaniu nadrzędnym może wtedy wystąpić zaimek taki (taka, takie), np. Otrzymał (taką) nagrodę, o jakiej mu się nie śniło.

Zaimek który:
Pełni funkcję wyodrębniającą, wskazuje na sam przedmiot; w zdaniu nadrzędnym może wtedy wystąpić zaimek ten, (ta,to), np. Rozmawiał z (tym) naukowcem, który odkrył zakrzywienie czasu.

Zaimki Dzierżawcze

Informują, do jogo, czego coś lub ktoś należy.
Jego załoga liczyła około czterdziestu ludzi.
Ich los nie jest nam znany.

Zaimków mój, twój, wasz, nasz, jego, jej, ich
Wykonawca czynności nie jest właścicielem przedmiotu, np. Przedstawił jego obliczenia. Zaprezentował jej poglądy. Skrytykował wasze zachowanie.

Zaimki Nieokreślone 

Wskazują na osobę, rzecz, cechę, miejsce, ilość, które nie są dokładnie określone.
Coś sobie przypomniał.
Gdzieś już słyszał o zamorskich krajach.

Zaimek Zwrotny

Informuje, że czynność wykonywana przez jakąś osobę skierowana jest właśnie na nią.
Nie dowierzał sobie.
Widział się w roli odkrywcy.

April 12, 2018

Biology: Insects

The Insect Body
Source: uky.edu
Insects are arthropods with three body sections (head, thorax, and abdomen), six legs, one pair of antennae, and usually one or two pairs of wings.
An insect's thorax (midsection) is the section to which wings and legs are attached.
The abdomen contains many of the insect's internal organs.

Insects usually have two large compound eyes, which contain many lenses.
Most insects also have small simple eyes, which can distinguish between light and darkness.

Insects obtain oxygen through a system of tubes.
Air enters the insect's body through these tubes and travels directly to the insect's body cells.


From Egg to Adult
Source: slideplayer
Insects begin life as tiny, hard-shelled, fertilized eggs. After they hatch, insects begin a process of metamorphosis.
Each insect species undergoes one of two different types of metamorphosis.

Complete metamorphosis (beetles, butterflies, houseflies, ants) - four different stages: egg, larva, pupa, and adult.
Larvae are specialized for eating and growing.
During the pupal stage, the insect is enclosed in a protective covering and gradually changes from larva to an adult.
When it has completed its development, an adult insect emerges from the pupa.

Gradual metamorphosis (grasshoppers, termites, cockroaches, dragonflies) - has no distinctly different larval stage - an egg hatches into a stage called a nymph, which often resembles the adult insect. A nymph may molt several times before becoming an adult.

Defending Themselves

Insects have many defenses against predators such as: hard exoskeletons, run quickly or fly away from danger, smell or taste bad to predators, painful stings, camouflage, resemblance to different animals.

April 11, 2018

Biology: Arthropods

Characteristics of Arthropods
Source: IGbiology
An arthropod is an invertebrate that has an external skeleton, a segmented body, and jointed attachments called appendages (wings, mouthparts, and legs).
Arthropods have open circulatory systems - the blood leaves the blood vessels and bathes the internal organs. Most arthropods reproduce sexually.
Most arthropods have internal fertilization - sperm and egg unite inside the body of the female.


A Skeleton on the Outside

Source: Britannica 
Exoskeleton (outer skeleton) protects the animal and helps prevent evaporation of water.
Arthropods were the first animals to move out of water and onto land, and their exoskeletons probably enabled them to do this. Arthropod exoskeletons are made of a material called chitin. Chitin is made of long molecules that are built from many smaller building blocks, like links in a chain,. Long-chain molecules like chitin are called polymers.
As an arthropod grows larger, its exoskeleton cannot expand.
Molting - arthropods solve this problem by occasionally shedding their exoskeletons and growing new ones that are larger.



Comparisons of the Largest Arthropod Groups


Characteristics
Crustaceans
Arachnids
Insects
Number of body sections
2 or 3
2
3
Number of legs
5 or more pairs
4 pairs
3 pairs
Number of antennae
2 pairs
none
1 pair
Habitat
water or damp places
mostly on land
mostly on land


Crustaceans 


A crustacean is an arthropod that has two or three body sections and usually three pairs of appendages for chewing.
Crustaceans always have five or more pairs of legs; each body segment has a pair of legs or modified legs attached to it.
Crustaceans are the only arthropods that have two pairs of antennae.


Life Cycle

Most crustaceans, such as crabs, barnacles, and shrimp, begin their lives as microscopic, swimming larvae.
Crustacean larvae develop into adults by metamorphosis.


Environments

Crustaceans thrive in freshwater lakes and rivers, and even in puddles that last a long time.
And also in deepest parts of oceans, in ocean currents, and along coastlines.


Feeding

Crustaceans obtain food in many ways. Many eat dead plants and animals. Others are predators, eating animals they have killed.


Spiders and Their Relatives

Source: Britannica
An arachnid have only two body sections. The first section is a combined head and chest. The hind section, called the abdomen, contains the arachnid's reproductive organs and part of its digestive tract. Arachnids have eight legs, but no antennae. They breathe with organs called book lungs or with a network of tiny tubes that lead to openings on the exoskeleton.


Spiders

All spiders are predators, and most of them eat insects.
Spiders have hollow fangs, which are organs that inject venom into prey. Spiders venom turns tissues of the prey into mush. Later the spider uses its fangs like drinking straws, sucking in the mush.


Mites

Tiny arachnids called mites are parasites. Mites are everywhere.


Ticks

Ticks are parasites that live on the outside of a host animal's body.


Scorpions

Scorpions, which live mainly in hot climates, are also arachnids.
At the end of its abdomen, a scorpion has a spinelike stinger through which it injects venom into its prey.


Centipedes and Millipedes

Source: Terminix
Centipedes have one pair of legs attached to each segment.
Centipedes are predators with sharp jaws. They inject venom into the smaller animals that they catch for food.
Millipedes have two pairs of legs on each segment.
Most millipedes are herbivores that graze on partly decayed leaves. When they are disturbed, millipedes can curl up into an armored ball and squirt an awful-smelling liquid at a potential predator.